In gesprek met George van Houts en Tom de Ket 

Een interview over deze voorstelling met George van Houts en Tom de Ket

Vroeger zag God alles, nu Google en Facebook. Misschien vindt de mens het niet zo erg om in de gaten te worden gehouden.
Tom: ‘De meeste mensen beseffen niet dat ze in de gaten worden gehouden. Of ze denken er niet echt over na. Bijna iedereen zegt dat privacy heel belangrijk is, maar vrijwel niemand handelt ernaar.’

George: ‘Wij willen heel graag ergens bij horen, al is het maar een Instagram-gemeenschap. Dan voelen we ons op een bepaalde manier gezien en gehoord. Sinds de ontkerkelijking missen we de sociale samenhang en die vinden we nu wel op het internet. En dan doen we luchtig over de gevaren. De democratie is flinterdun. Dat zie je op dit moment in Polen, Hongarije, Brazilië en in de VS onder Trump. En dan kun je rare dingen doen met de informatie die je hebt verzameld. Je moet maar even afwachten wie er hier in Nederland aan de macht komt, maar misschien wil zo’n nieuwe regering wel weten waar alle moslims wonen, om ze, net als de Oeigoeren in China, in opvoedingskampen op te sluiten. Deze gegevens worden ook gebruikt in landen waar bijvoorbeeld homoseksualiteit verboden is.’

Wat vinden jullie van het alternatief om je net als Walter de Rochebrune, het kluizenaarstypetje van Wim de Bie, af te sluiten van de wereld?
Tom: ‘Dat is natuurlijk niet realistisch. In de stad hou je het off the grid vijf minuten vol en op het platteland een half uur. We kunnen niet meer terug, maar met onze voorstelling willen we mensen wel laten inzien dat we slaven zijn geworden van de grote digitale bedrijven. We moeten echt veel voorzichtiger zijn met het verstrekken van persoonlijke informatie. Papieren dossiers kunnen nog wel eens kwijt raken of in de fik worden gestoken, maar digitale informatie blijft altijd bestaan. Je komt er nooit meer van af. Er wordt over gesproken om de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens aan te vullen met een nieuw artikel: het recht om vergeten te worden.

‘En het wordt natuurlijk nog veel erger met de ontwikkeling van kunstmatige intelligentie. Er werd altijd geroepen dat een machine geen Bach kan maken, maar dat stadium zijn we al gepasseerd. Dat gaat een grotere impact hebben dan de Industriële Revolutie. Onze creativiteit en denkkracht zal worden overgenomen en worden overtroffen, en dat gaat ongelooflijk veel banen kosten.’ 

Jullie ijzersterke voorstelling over de bankwereld lijkt de bankiers niet echt in een andere richting te hebben geduwd, Nederlanders lijken niet politiek bewuster te zijn geworden door de Verleiders-voorstelling Stem kwijt. Heeft dit activistische theater wel zin?
George: ‘Ik ben tegen de klippen op optimist. De digitalisering heeft ook een enorme emanciperende werking gehad. Toegankelijkheid van informatie is verveelvoudigd de afgelopen tijd en dat kan je ook gebruiken om het monster van Frankenstein te bestrijden. We hebben de mogelijkheid om fake news te ontmaskeren en te bestrijden, net zoals we gedaan hebben met het nepnieuws van het communisme en katholicisme.

‘In de jaren zeventig woonde ik aan de Zaan. De wereld ging ten onder. Er dreven groene schuimvlokken op de rivier, de vissen stierven, het oppervlaktewater was te goor om in te zwemmen. En dat hebben we toch met z’n allen weten aan te pakken. Ik geloof dus wel in de oplossingsmogelijkheid van de mensheid. Maar er moet soms heel erg hard voor worden gevochten. Desnoods tot bloedens toe. We moeten zelfs niet bang zijn om de guillotine in te zetten. Maar vooralsnog kiezen we voor de strijd via het theater. Het succes van de vorige afleveringen van De Verleiders bewijst dat er behoefte is aan dit soort theater, een mengeling van activisme, toneel en standup. Nee, we geven nog lang niet op.’